Zo'n structuur zal zich ten eerste moeilijk kunnen vermenigvuldigen: hoe ingewikkelder een organisatie, hoe moeilijker te kopiëren. Nog funester: in zo'n structuur kunnen gelovigen het systeem gaan verwarren met het volgen van Jezus in de praktijk. Naar de kerk gaan wordt het teken dat je gelooft. Je voeding krijg je op de zondagmorgen. Je voelt je geestelijk als je naar kring bent geweest. En het meest dramatisch: in een kerk die als een bedrijf gerund wordt (dat moet wel bij zo'n grote groep) delft de boodschap van de genade het onderspit. Want als er zoveel moet gebeuren en zoveel geld moet binnenkomen, hoe kun je dan tegen de mensen zeggen dat ze vrij zijn? Dat God van ze houdt ook als ze helemaal niets doen? Dat ze de redding niet kunnen verdienen?
Volgens mij bedoelt de bijbel iets heel anders als het gaat om de kerk. Ten eerste wordt het niet gezien als iets wat wij organiseren of bouwen, maar als iets waar Jezus voor verantwoordelijk is. Het bestaat, of wij er nu aan werken of niet. De kerk, daar behoor je als gelovige automatisch toe. Wat wij op zondag of door de weeks doen met elkaar, dat is een expressie ervan. En dat hangt samen met het tweede punt: namelijk de organische woorden die voor de kerk gebruikt worden. De kerk is het lichaam van Christus. En dat geldt ook voor elke expressie ervan. En dan het derde punt: dit lichaam van Christus komt tot expressie in de relaties tussen mensen. Wat de kerk doet is niet het organiseren van diensten, maar het vormen van een gemeenschap.
Stel nou dat je kerk zou herdefiniëren tot het meest eenvoudige: namelijk gelovigen die in relatie met elkaar Jezus volgen, Hem aanbidden, en anderen daarbij uitnodigen. Wat als de benedengrens op 'twee of drie' wordt gesteld, zoals in de bijbel? Wat als er geen gebouw, geen band, geen dominee of doopvont nodig is? Wat als je eenvoudig God in de gelegenheid stelt om door jou en door de groep heen zijn wil te doen en zijn koninkrijk te bouwen? Als het juiste DNA aanwezig is, groeit het lichaam vanzelf. Dan ontstaat een kerk die te vergelijken is met een virus: namelijk iets eenvoudigs, dat makkelijk te reproduceren is en dat zich in korte tijd door een grote populatie kan verspreiden. (Jezus gebruikt niet voor niets het voorbeeld van gist). In onze tijd van mexicaanse griep en Q-koorts zijn deze beelden makkelijk voor te stellen. Dan ontstaan overal expressies van de kerk, en kan controle, wetticisme en vervolging er geen greep op krijgen. Het is geen wonder dat de huiskerken in China zo snel groeien. Dit is hoe God het bedoelde!
Natuurlijk is het ook waardevol om met grotere groepen bij elkaar te komen. Ook dat staat in de bijbel beschreven. En relaties tussen de kleine groepen (in een netwerkvorm) zijn niet te missen (dan kun je elkaar scherp houden). Maar de basis ligt in dit organische concept. Een concept van 'bottom up' in plaats van 'top down'.
Neil Cole beschrijft in dit boek wat volgens hem het DNA is van de kerk: liefde voor God en je vullen met zijn waarheid, liefde voor anderen (en elkaar helpen) en het delen van de waarheid met anderen. Hij zegt: de opdracht die Jezus ons gaf is niet om kerken te stichten, maar om discipelen te maken (lees Matteus 28. Hij heeft een punt!). De kerk komt namelijk vanzelf als er discipelen zijn. Wij draaien het om. Zaai het zaad van het evangelie waar het nodig is (bij de mensen die de boodschap het hardst nodig hebben. De shit in je leven is goede mest voor het koninkrijk). En laat mensen op de plek waar ze zijn (in huizen, koffiebars, op parkeerterreinen, in scholen of waar dan ook) met elkaar de kerk gaan vormen. Dan kun je wonderlijke dingen zien gebeuren! Auteur Neil Cole legt het concept in een Youtubefilmpje zelf uit (helaas dicht bij een vliegveld opgenomen).
Dit boek sprak mijn verlangen sterk aan. Cole legt wel heel sterk de nadruk op evangelisatie, het bereiken van de mensen die in de 'shit' zitten. Dat is nu net iets wat niet mijn sterkste punt is (met mijn verlegenheid). Maar ik zie wel in dat het nodig is. En ik begin ernaar te verlangen om ook daarvoor door God gebruikt te worden. Dat moet alleen niet uit plicht, of uit een wettische instelling (en die neiging kreeg ik wel een beetje. Maar dat ligt aan mij, niet aan het boek), maar op basis van het verlangen dat God me ingeeft. Toch denk ik dat het boek wat evenwichtiger had kunnen zijn, door de nadruk te leggen op het belang van verschillen tussen mensen. Er zijn ook mensen nodig die de bijbel kunnen uitleggen aan degenen die al wel geloven. Of die het verlangen hebben God te aanbidden. Of ... vul maar in. Wat wel belangrijk is, is dat we ons daar niet achter kunnen verschuilen. Het gebod discipelen te maken geldt voor iedereen. Maar dat betekent niet dat we met foldertjes langs de deuren moeten of Jehova's getuigen moeten worden. Het betekent dat we ons leven en ons hart met anderen mogen gaan delen, zodat ze door ons heen Jezus ontmoeten en naar Hem gaan verlangen. 'Volg mij na zoals ik Christus navolg', zei Paulus. We nemen anderen mee op reis.
Dit boek biedt geen diepe theoretische basis. Dat doen andere schrijvers wel weer. Wel zijn er veel voorbeelden uit films (spreekt mij wel aan), illustraties uit de biologie, en persoonlijke voorbeelden (erg levendig). Dit boek liet mij inderdaad niet onberoerd, zoals het omslag beloofde. Nu nog ontdekken wat er op dit gebied op mij te wachten staat!
