donderdag 26 januari 2012

Levensveranderende blogs

Lang leve het internet, de plek waar iedereen met een idee of een mening zijn eigen zeepkist kan oprichten en die kan delen met iedereen die maar luisteren of lezen wil. En dat bovendien kan doen zo veel en zo lang als hij of zij dat zelf wil. Korte gedachten en one-liners (en de samenstelling van de laatste maaltijd) via Twitter, langere overdenkingen via bijvoorbeeld blogs. Ik lees beide graag. Ik heb op het internet blogs ontdekt van schrijvers die me inspireren, die me uitdagen, die me begrip geven voor andere meningen dan de mijne en die me op het spoor zetten van interessante boeken, films of muziek. Als ik kijk naar de ontwikkeling van mijn denkbeelden in de laatste vijf, zes jaar zijn deze blogs daarin belangrijker geweest dan de boeken die ik aanhaalde in eerdere berichten. Het gevaar is natuurlijk altijd dat je alleen van mensen leest met wie je al geneigd bent het eens te zijn, maar bij veel van deze blogs vinden bij de reacties discussies plaats tussen voor- en tegenstanders, tussen conservatieven en progressieven, waardoor je als lezer toch een breed beeld krijgt van de standpunten en argumenten, en die ook tegen elkaar kunt afwegen. Ik haal veel van deze blogs aan in mijn eigen berichten met links, maar toch wil ik een lijstje maken van de voor mij meest betekenende plekken op het web.

Ik ontdekte InternetMonk een paar jaar geleden via een link. Toen was het nog de Amerikaanse docent en voorganger Michael Spencer die hier zijn gedachten weergaf. Hij legde de vinger op zere plekken in de vooral Amerikaanse evangelische beweging, gaf ruimte aan vertegenwoordigers van liturgische kerken (ook Orthodox en Katholiek) om hun visie te delen over tal van onderwerpen, besprak interessante boeken (hij wees mij het eerst op Robert Farrar Capon, en zoals lezers van mijn blog weten heeft die schrijver mij diepgaand beïnvloed). Tegelijk was hij ontwapenend eerlijk over zijn eigen worstelingen en twijfels. Zijn belangrijkste thema was ‘Jesus-shaped spirituality’: hij meende dat het in het christelijk geloof draait om Jezus en dat uitingen van dat geloof op Hem moesten lijken. Zijn boek Mere Churchianity werkt dat idee krachtig uit. Helaas overleed hij bijna twee jaar geleden aan een hersentumor. De Internetmonk-blog is overgenomen door een team schrijvers, die in dezelfde lijn allerlei onderwerpen aansnijden, van bijbeluitleg, tot wetenschap en geloof, tot het evangelische circus. Er is ook een groot aantal vaste reageerders, die soms humoristisch, vaak goed doordacht met elkaar in discussie gaan, en van wie ik bijna net zoveel leer als van de officiële schrijvers.

Via InternetMonk ontdekte ik ook enkele andere blogs, die een grote invloed hebben gehad op mijn leven. Een ervan is Jesus Creed, de blog van Nieuw-Testamenticus Scot McKnight. Hij steekt op een wat dieper theologisch niveau in dan Internetmonk. Vaak worden hoofdstuk voor hoofdstuk boeken besproken, waarna bij de reacties een stevig inhoudelijk gesprek ontstaat. McKnight geeft ook ruimte aan andere schrijvers voor bijdragen over onder andere schepping en evolutie, en hoe we als christenen de bijbel moeten lezen in het licht van een langere ontstaansgeschiedenis van de Aarde. Door de sterk onderbouwde artikelen op deze blog ben ik anders gaan denken over de interpretatie van Openbaringen (een preteristische visie - dat wil zeggen: de visie dat Openbaringen niet een verslag is van de toekomst, maar gaat over de werkelijkheid achter de schermen nu - komt op mij nu waarschijnlijk over), en over de uitleg van de eerste hoofdstukken van genesis (in verband gebracht met het wereldbeeld van het oude midden oosten). Niet alles wat op deze blog staat vind ik interessant, maar dat geldt voor alle blogs. Jullie vinden waarschijnlijk ook niet alles wat op mijn blog staat even boeiend.

Ook op Mockingbird kwam ik terecht via InternetMonk. Ik moest aanvankelijk wat wennen aan hun benadering, maar ik ben er steeds enthousiaster over geworden. Toen afgelopen week de blog een paar dagen uit de lucht was, vond ik dat erg jammer. De schrijvers van deze blog laten zich sterk door het Lutherse gedachtegoed inspireren. Ze menen (mijns inziens terecht) dat mensen minder controle hebben over zichzelf of over hun omgeving dan ze van zichzelf denken - ik las hier voor het eerst over ‘ego depletion’. Mensen zijn afhankelijk van God om te veranderen. Ze hameren op de genade en becommentarieren tegelijk de alom aanwezige ‘theologie van glorie’ (die stelt dat mensen zichzelf kunnen veranderen en dat succes de maatstaf is voor hun falen of slagen). Ze komen steeds weer terug op de ‘theologie van het kruis’ - het besef dat onze pogingen om onszelf te rechtvaardigen tot mislukken gedoemd zijn en dat vertrouwen op God het enige is dat overblijft (zie ook mijn eerdere bericht over enkele Mockingbirdconcepten). Dit alles communiceren ze niet in stoffige commentaren, maar in frisse citaten uit kranten en tijdschriften, en in verwijzingen naar films, muziek en boeken. Ze zijn fans van Calvin and Hobbes en van Robert Farrar Capon. Hun woorden zijn voor mij vaak een frisse bries, en zetten me weer met beide benen op de grond, dankbaar voor het goede nieuws van het evangelie. Warm aanbevolen!

Hoe ik Experimental Theology ontdekte, weet ik eigenlijk niet meer. Maar toen ik erachter kwam dat blogger Richard Beck een serie berichten had geschreven over de theologie van Calvin and Hobbes (en een serie over de theologie van Peanuts) was ik van het ene op het andere moment fan. Beck beschikt over grote kennis op het gebied van psychologie en sociologie (hij is docent op een universiteit), en verbindt die vakgebieden met de theologie. Hij gaat daarbij moeilijke vragen niet uit de weg, wat ook heeft geleid tot academische publicaties. Sommige van zijn blogs zijn voor mij werkelijk ‘eye openers’ geweest. Zo was zijn serie over de alverzoening behoorlijk overtuigend - hij betoogde dat de menselijke wil niet zo machtig is als ik dacht, maar ook dat in de profeten de eindoverwinning van God het hoofdthema is. Maar ook de serie waar hij op dit moment aan werkt over de ‘christus victor’-theologie zet me aan het denken. Hij brengt altijd verschillende inzichten samen op een heel open manier, heeft een gevoelige, persoonlijke insteek, en gaat ook met zijn lezers in gesprek onder zijn blogberichten. Er zijn van hem tot nu toe twee boeken verschenen, die ik ook een keer hoop te lezen. Ik kijk er altijd naar uit als er wat nieuws op zijn blog staat.

De Rabbit Room is een collectieve blog van een gezelschap christelijke muzikanten, kunstenaars en auteurs uit Nashville. Maar het zijn geen oppervlakkige artiesten, die cliche’s op cliche’s stapelen. Ze hebben een ware, warme liefde voor de kracht van verhalen, en laten zich inspireren door Tolkien, Lewis, Chesterton en MacDonald. Ze bespreken films (de ‘one minute reviews’ zijn vaak hilarisch), laten muziek horen (vaak aansprekend) en publiceren essays (meestal persoonlijk, over onderwerpen die mij ook na aan het hart gaan: schoonheid, verhalen, verlangen). Waar de andere blogs die ik noem mij op een intellectueel niveau uitdagen, kom ik hier om tot rust te komen en me te laten inspireren. De Rabbit Room voelt als een soort oase, een plek waar ik me niet hoef te schamen voor mijn liefde voor de verbeelding. En ik wordt er uitgedaagd om mijn creatieve talent niet te verstoppen maar weer meer te gaan gebruiken. Ik wilde dat ik de ‘Hutchmoot’ een keer kon bijwonen - een soort weekeinde over de thema’s van de blog, met lezingen, muziek, lekker eten en goede gesprekken. Ik zou me daar helemaal thuisvoelen, denk ik.

De blog van The Christian Monist lees ik ook graag. Het is een vrij persoonlijke blog van iemand die opgroeide in een evangelische gemeente en als enthousiast zendeling naar het Midden-Oosten vertrok. Daar raakte hij in een crisis, waardoor hij bijna zijn geloof kwijtraakte. Hij kwam erachter dat veel evangelische christenen met hun hoofd in de wolken lopen en de realiteit ontkennen. Ze willen een illusie in stand houden, gevoed door het idee dat er een tweedeling bestaat (dualisme) tussen onze menselijke werkelijkheid en de geestelijke werkelijkheid van God. Volgens The Christian Monist is er maar een werkelijkheid. Met een soms onthutsende eerlijkheid probeert hij de werkelijkheid te zien zoals die is. Dat bracht hem in conflict met de kerk waar hij nog steeds naar toe ging. Zijn verhalen zijn voor mij erg herkenbaar, en zijn worsteling ook. Verder geniet ik van zijn gedachten over kunst en literatuur (een wereld die hij nu aan het ontdekken is, omdat hij dat als evangelisch christen beneden zich achtte). Voor mij bevestigt zijn blog dat ik niet gek ben, en dat er een manier is om christen te zijn zonder jezelf voor de gek te moeten houden. Het is een van de weinige blogs waar ik ook af en toe op reageer.

Om af te sluiten wil ik nog twee podcasts noemen die mijn denken en leven hebben veranderd. Ik luister naar beide vaak als ik mijn aquariums schoonmaak.

The God Journey beluister ik ondertussen al trouw vanaf eind 2008 (de tijd vliegt). Wayne Jacobson en Brad Cummings waren beide ooit voorganger in een kerk, tot hun ogen open gingen voor de systemen van controle en dwang waar ze deel van uitmaakten. Hun zoektocht naar het eenvoudig leven als geliefde van God (‘living loved’) is waar ze met elkaar over praten in deze uitzending, onderbroken door ingezonden brieven van luisteraars, interviews met anderen op dezelfde weg en discussies over actuele onderwerpen (en regelmatige lachstuipen). Hun gesprekken herinneren me aan de eenvoudige waarheid van het evangelie, en de realiteit van het koninkrijk van God dat door ons heen tot uiting komt als wij ons er maar voor willen openstellen. Wie het boek ‘The Shack’ heeft gelezen weet een beetje hoe deze twee mannen in het leven willen staan. Zij hebben dat boek namelijk uitgegeven en ook een heel aantal andere prachtige boeken over God en het leven zonder afhankelijk te zijn van manipulatie en controle.

Een van mijn favoriete hedendaagse predikers is Greg Boyd - die ik afgelopen zomer ontmoette in Minneapolis. Op de website van Woodland Hills Church staan al zijn preken van de afgelopen jaren. Elke week wordt de nieuwste eraan toegevoegd. Ze worden door veel mensen beluisterd, en terecht. Greg heeft een enthousiasmerende spreekstijl, zonder oubollig taalgebruik en met een relativerende humor die bij mij vaak een glimlach op mijn gezicht brengt. Maar hij is ook een scherp denker en een heldere uitlegger van de bijbel. Ik wordt door hem geïnspireerd en aan het denken gezet. Hij roept zijn toehoorders op te leven zoals dat past in het koninkrijk van God en anderen te dienen uit liefde, maar nooit op een wettische of controlerende manier. Hij is werkelijk enthousiast over Jezus en wat hij predikte. En hij komt steeds terug bij de liefde van God, die de basis is voor alles wat we doen. Daarbij durft hij vooral in Amerika controversiële dingen te zeggen, bijvoorbeeld over politiek en christendom. Hij heeft een heel goede serie gehouden over moeilijke vragen (‘Shit happens’) - hoe gaan we als christen om met ziekte, tegenslag, zonde, de kerk? En een prachtige, lange serie over de liefde van God (waardoor ik echt overtuigd werd dat de liefde van God zich niet houdt aan onze economie, en dus niet op kan raken).