maandag 25 september 2017

Ganymedes - al jaren fantastisch overzicht van een fantastisch genre

Op de nummers 10 en 11 na heb ik ondertussen alle edities van Ganymedes kunnen lezen. En in de laatste drie heb ik zelfs gepubliceerd. Bij elkaar geven deze bundels een mooi beeld van het fantastische genre in de lage landen, de thema's en angsten die speelden bij schrijvers en er zitten echt pareltjes tussen. Ik heb op Goodreads recensies geschreven, die je hier kunt lezen!


Ganymedes 1
'Mijn absolute favoriet was 'Schoolreisje'. Ooit had ik dat verhaal toen ik 10 of 11 was gelezen, en het had toen heel veel indruk op me gemaakt. Het einde is me al die tijd bijgebleven, ook omdat ik al op die leeftijd aandacht had voor milieuvervuiling en het verdwijnen van de natuur. Ik wist echter niet meer de titel van het verhaal en ook niet de auteur. Groot was dus mijn verrassing toen ik het hier tegenkwam. Het verhaal bleek nog steeds te werken, met een rauw einde!'


Ganymedes 2
'Thema's van nucleaire dreiging keren geregeld terug, net als het onderwerp van IVF en voortplantingstechnologie - deze ideeën hielden mensen eind jaren '70 kennelijk flink bezig. Ook een mooi verhaal 'De dag van de schildpad', geschreven door een echte liefhebber (want de namen van de verschillende schildpaddensoorten klopten!). Niet het best geschreven, maar het feit dat ik deze recensie schrijf met uitzicht op mijn eigen muskusschildpad, suggereert waarom het me na aan het hart ligt.'

Ganymedes 3
'De meeste verhalen hadden een interessant plot en een verrassend einde, en hoewel sommige in mijn optiek te lang waren, met onnodige beschrijvingen (het verhaal van Leon van der Plas), of teveel speelden met perspectief, waardoor niet duidelijk was met wie je meekeek (De squatters - deze maakt allebei deze 'fouten'), waren de meeste leuk om te lezen. Met het caveat natuurlijk dat het wat oudere SF is.'


Ganymedes 4
'Hier een aantal verhalen waarbij veroveraars van buiten de Aarde innemen en de mensheid totaal machteloos staat zich te verweren. Of soldaten die worden gedwongen een rol te spelen zonder dat ze ervoor hadden gekozen. In elk geval machthebbers die totaal onbetrouwbaar zijn. Was dit een tijd van hopeloosheid bij mensen?'

Ganymedes 5
'De eerste regelmatig terugkerende auteurs vallen op en zij bieden met hun kwalitatief hoogstaande verhalen een kapstok waartussen beginnende schrijvers kunnen experimenteren. Nog steeds veel pessimistische verhalen over de inzet van soldaten en legers in vaak zinloze conflicten, zoals het verhaal van Wim Burkunk, die laat zien met sterke beschrijvingen veel emotie op te wekken, en ook een heel goed plot neer te zetten. Of pessimistisch over vervallen samenlevingen die niet meer hersteld kunnen worden, zoals 'Zo dood als een kallock' - dat was wat afstandelijk geschreven, niet heel levendig, maar de sfeer zat wel goed.'


Ganymedes 6
'De verhalen waren goed en prima leesbaar. Wat me dit keer opviel was de nadruk op verhalen over de nasleep van een atoomoorlog. Mutanten en de angst voor afwijkende nakomelingen kwamen op verschillende plaatsen voor, zoals in het openingsverhaal en dat van Wim Burkunk. Jeroen Engberts gaf er in 'De tekenen van God' een beklemmende wending aan. Verder meende ik meerdere verhalen te onderscheiden waarin de geestdodende atmosfeer van het werken op een groot kantoor, achter een computer, aan de kaak werd gesteld.'


Ganymedes 7
'Mutanten spelen een rol in een heel aantal verhalen (waarbij Eddy C. Bertin de mutaties ver doorvoert, tot aan zogenoemde Smurries ... Een mooi concept dat leidt tot een prima ontknoping). Ook computers spelen nu een grotere rol dan in de eerste paar Ganymedes-delen. De angst lijkt te zijn gegroeid dat computers mensen in een keurslijf zouden dringen, zoals in het verhaal van Patrick Bernauw - dat tevens de grotere bezorgdheid om vervuiling en het milieu illustreert (net als het verhaal Bont).'


Ganymedes 8
'De kwaliteit van deze bundel is hoog, met verrassend veel harde SF-verhalen, of minstens verhalen die zich in de ruimte afspelen, en wat minder postapocalyptische verhalen of kleinschaliger drama's. Dit heeft ook te maken met het feit dat de bundel de top 5 verhalen uit de King Kong awards bevat, en de jury daarvan had kennelijk een voorkeur voor fantasievolle ruimteverhalen.'


Ganymedes 9
'Van deze bundel weet ik zeker dat ik hem in het verleden heb gelezen, ook al kan ik me de cover niet meer herinneren. Het openingsverhaal van Gerben Hellinga is me namelijk al die tijd bijgebleven. Een verhaal dat laat zien dat je, mits je weet wat je doet, ook prima 'tell, don't show' kunt toepassen. Het andere verhaal van Hellinga een eindje verderop vond ik ook verrassend leuk. Het combineerde biochemische kennis met een bijna Lovecraftiaanse tunnel, met een goed passend cynisch einde. Sterke slotzin ook.'


Ganymedes 13
'I was surprised by the amount of SF stories and the diversity thereof ... One of the opening stories -by Mike Jansen- was quality hard SF, with a great amount of speculation. Martijn Lindeboom writes a near future action SF-hybrid with a fun take on extra-dimensional creatures, and Frank Roger has a very chilling dystopia (with a killer ending).'


Ganymedes 14
'I liked the use of a Dutch background in a lot of the stories, which makes it easy to feel 'at home' in them. Most of the stories were well written, with great atmosphere. But finishing the collection there are few that stay in mind for long.'


Ganymedes 15
'Here, even if all stories are really different, they are all exciting, with a resolution that stays in the mind a long time. I was really charmed by 'Alleen in de Ringen', a space based SF featuring a protagonist from Friesland in a disaster scenario. A very good story.'


Ganymedes 16
'I enjoyed the grown up nature of the stories. There were less semi-Lovecraftian stories, and less dark cynicism here, was my impression at least, and I thought I saw more LGBT-inclusion, which was refreshing. Once again this is 'speculative fiction' in the broadest sense of the word, and I would put most stories under 'magical realism'.'


Ganymedes 17
'Het grote aantal SF-verhalen in deze bundel (en daar reken ik het verhaal van Nienke Pool ook toe) stemde me tot vreugde. Ik heb al een tijdje de indruk dat de SF aan een renaissance toe is in Nederland, en dat er steeds meer schrijvers zijn die hier onbeschaamd voor kiezen. Deze bundel bevatte in vergelijking met vorige duidelijk minder magisch realisme of 'urban fantasy'.'